୨୦୨୭ରେ ଭାରତ ପାଇପାରେ ତା’ର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବାର ୭୫ ବର୍ଷ ହୋଇଗଲାଣି। କିନ୍ତୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ପଦରେ ଜଣେ ହେଲେ ମହିଳା ବସିପାରିନାହାନ୍ତି। ସେହିପରି ଏତେ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ୧୧ ଜଣ ମହିଳା ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ବିଚାରପତି ହୋଇଛନ୍ତି। ୧୯୮୯ରେ ଜଷ୍ଟିସ ଫାତିମା ବିବି ରଚିଥିଲେ ଇତିହାସ। ସେ ବନିଥିଲେ ସୁପ୍ରମିକୋର୍ଟର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ବିଚାରପତି। ତେବେ ସେ ମାତ୍ର ଅଢ଼େଇ ବର୍ଷ ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ବିଚାରପତି ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ।

ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଚୟନରେ ଏକ ଅଲିଖିତ ନିୟମକୁ ଅନୁସରଣ କରାଯାଏ। ସାଧାରଣତଃ ବରିଷ୍ଠତା ଭିତ୍ତିରେ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତିଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଅର୍ଥାତ୍ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ବିଚାରପତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯାହାଙ୍କ ବୟସ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ, ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ପଦରେ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଫଳରେ ସେହି ଅନୁସାରେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର ହୋଇଯାଏ ଓ ସେ ଅବସର ନିଅନ୍ତି। 

ଯଦି ଏହି ବରିଷ୍ଠତା ନିୟମକୁ ହିସାବକୁ ନିଆଯାଏ, ତା’ହେଲେ ୨୦୨୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ତା’ର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ପାଇପାରେ। ଆଉ ଏହି ଗୌରବ ହାସଲ କରିବେ ଜଷ୍ଟିସ ବିଭି ନାଗରତ୍ନା। ସେ ହେବେ ଦେଶର ୫୪ତମ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି। ଜଷ୍ଟିସ ବିଭି ନାଗରତ୍ନା ଏବେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ବିଚାରପତି ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଯଦି ସେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ହୁଅନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ମାତ୍ର ୩୬ ଦିନ ପାଇଁ ଏହି ପଦରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବେ।

ଜଷ୍ଟିସ ବିଭି ନାଗରତ୍ନାଙ୍କ ନାଁରେ ଆଉ ଦୁଇଟି ରେକର୍ଡ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଯିବ। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ମହିଳା ବିଚାରପତି ଭାବେ ସର୍ବାଧିକ ସମୟ ଧରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ରେକର୍ଡ ତାଙ୍କ ନାଁରେ ରହିବ। ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଭାବେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମାତ୍ର ୩୬ ଦିନ ରହିଲେ ହେଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଜଣେ ମହିଳା ବିଚାରପତି ଭାବେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୬ ବର୍ଷ ୨ ମାସ ରହିବ। ସେହିପରି ଯଦି ସେ ୨୦୨୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୭ରେ ଦେଶର ୫୪ତମ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଭାବେ ଶପଥ ନିଅନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ପିତା ଓ ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ଏହି ପଦରେ ବସିବାରେ ସେ ଓ ତାଙ୍କ ବାପା ହେବେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଯୋଡ଼ି। ତାଙ୍କ ବାପା ଜଷ୍ଟିସ ଇଏସ ଭେଙ୍କଟରମୈୟା ଦେଶର ଉନବିଂଶତମ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଥିଲେ।

‘ଇଣ୍ଡିଆ ଜଷ୍ଟିସ ରିପୋର୍ଟ ୨୦୨୫’ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ହାଇକୋର୍ଟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବିଚାରପତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୧୪% ହେଉଛନ୍ତି ମହିଳା। ତେଣୁ ଆସନ୍ତା କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ମହିଳା ବିଚାରପତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଆଖି ଦୃଶିଆ ଭାବେ ବଢ଼ିବାର କୌଣସି ଆଶା ନାହିଁ।