ରଙ୍ଗର ପର୍ବ ହୋଲି, ଖୁବ ଆଡମ୍ବର ଏବଂ ଉଲ୍ଲାସର ସହିତ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହା ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ବିଶେଷ ପର୍ବ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ହୋଲିର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ହୋଲିକା ଦହନ ପାଳନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ପରଦିନ ହୋଲି ଖେଳାଯାଏ । ଏହି ଦିନ ଲୋକମାନେ ରଙ୍ଗ ସହିତ ଏକାଠି ଖେଳନ୍ତି ଏବଂ ପରସ୍ପରକୁ ରଙ୍ଗ ଲଗାନ୍ତି । ପାଣି ବେଲୁନ ଏବଂ ପାଣି ବନ୍ଧୁକ ସହିତ ହୋଲି ଖେଳିବାର ମଧ୍ୟ ଏକ ପରମ୍ପରା ଅଛି । ଏହି ବର୍ଷ ହୋଲିକା ଦହନ ୧୩ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଏବଂ ହୋଲି ୧୪ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୫ରେ ହେବ ।
ହୋଲି ଭାରତର ପ୍ରାଚୀନ ପର୍ବ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ଯଦି ଆମେ ହୋଲିର ଉତ୍ପତ୍ତି କିମ୍ବା ହୋଲିର ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ତେବେ ହୋଲିର ବର୍ଣ୍ଣନା ଅନେକ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀରେ ମିଳିଥାଏ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ହୋଲିର ଇତିହାସ କେତେ ପୁରୁଣା ଏବଂ କିଏ ପ୍ରଥମେ ରଙ୍ଗ ହୋଲି ଖେଳିଥିଲେ । ପୃଥିବୀରେ ପୂର୍ବରୁ ସ୍ୱର୍ଗରେ ରଙ୍ଗ ସହିତ ହୋଲି ଖେଳାଯାଉଥିଲା । ହୋଲି ସହିତ ଜଡିତ ଅନେକ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କାହାଣୀ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ବିଷ୍ଣୁ ଉଭୟଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ।
ହରିହର ପୁରାଣର କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ, ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ହୋଲି ପ୍ରଭୁ ମହାଦେବ ଖୋଲିଥିଲେ । ଏହି କାହାଣୀଟି ପ୍ରେମର ଦେବତା କାମଦେବ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ରତିଙ୍କ ସହ ଜଡିତ । ଏହି କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ, ଯେତେବେଳେ ଭଗବାନ ଶିବ କୈଳାସ ଉପରେ ତାଙ୍କର ଧ୍ୟାନରେ ମଗ୍ନ ଥିଲେ । ତା’ପରେ ତାରକାସୁରକୁ ବଧ କରିବା ପାଇଁ, କାମଦେବ ଏବଂ ରତି ଶିବଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନରୁ ଉଠାଇବା ପାଇଁ ନୃତ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ରତି ଏବଂ କାମଦେବଙ୍କ ନୃତ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଧ୍ୟାନ ବିଚଳିତ ହୋଇଗଲା ।
ଯାହା ଫଳରେ ଶିବ କ୍ରୋଧିତ ହେଲେ ଏବଂ ସେ ତାଙ୍କ କ୍ରୋଧର ଅଗ୍ନିରେ କାମଦେବଙ୍କୁ ଜାଳି ଦେଲେ । ଯେତେବେଳେ ରତି ଅନୁତାପରେ କାନ୍ଦିଲେ, ଭଗବାନ ଶିବ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଦୟା କଲେ ଏବଂ କାମଦେବଙ୍କୁ ପୁନର୍ବାର ଜୀବିତ କଲେ । ଏହି ଖୁସିରେ ରତି ଏବଂ କାମଦେବ ବ୍ରଜ ମଣ୍ଡଳରେ ବ୍ରହ୍ମଭୋଜନର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଦେବ ଦେବୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଚନ୍ଦନ ତିଳକ ଲଗାଇ ଏହି ଦିନକୁ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ଦିନଟି ଫାଲଗୁଣ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଥିଲା ।
ହୋଲି ସହିତ ଜଡିତ ଆଉ ଏକ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ହରିହର ପୁରାଣ ସହିତ ଜଡିତ । ଏହି ଅନୁସାରେ, ବ୍ରହ୍ମଭୋଜନର ଆନନ୍ଦରେ, ଭଗବାନ ଶିବ ଡମରୁ ବଜାଇଥିଲେ ଏବଂ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ବଂଶୀ ବଜାଇଥିଲେ । ଦେବୀ ପାର୍ବତୀ ବୀଣାର ସ୍ୱର ବଜାଇଥିବା ବେଳେ, ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀ ବସନ୍ତର ରାଗରେ ଗୀତ ଗାଇଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ସେହିଦିନଠାରୁ ଫାଲଗୁଣ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ଗୀତ, ସଂଗୀତ ଏବଂ ରଙ୍ଗ ସହିତ ହୋଲିର ଆନନ୍ଦ ପାଳନ କରାଯିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
