ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନୃତ୍ୟ ଦିବସ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ୨୯ ତାରିଖରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏହି ମହାନ ଦିବସକୁ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଅନେକ ଲୋକ ନୃତ୍ୟକୁ କେବଳ ମନୋରଞ୍ଜନର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାହା ନୁହେଁ। ଏହା ବହୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବରେ..। ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ, ନୃତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ କାହାଣୀର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସମୟ ବଦଳିବା ସହିତ ଏଥିରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି। ଅନେକ ପ୍ରକାରର ନୃତ୍ୟ ଫର୍ମ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି। ଏହା ଏବେ ନିଶା ଓ ପେଶାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ ଭାରତର କେତେକ ପାରମ୍ପାରିକ ନୃତ୍ୟର ଯାଦୁ ଏବେ ବି ପୂର୍ବ ଭଳି ସମାନ ରହିଛି। ପୂର୍ବରୁ ତାହା କେବଳ ଭାରତରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିଛି। ତେବେ ଆଜି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନୃତ୍ୟ ଦିବସ ଅବସରରେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଭାରତର ଏପରି କେତେକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ବିଷୟରେ ….
ଓଡ଼ିଶୀ (ଓଡିଶା)
ଓଡିଶାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ପୁରାତନ ଯୁଗର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ। ଓଡିଶାର ଦେବାଦେବୀଙ୍କ କାହାଣୀ ସହିତ ଏହି ନୃତ୍ୟ ଜଡିତ ରହିଛି। ବିଶେଷ କରି ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସହିତ ଏହି ନୃତ୍ୟର ସାମଞ୍ଜଷ୍ୟ ନିଆରା। ଯାହା ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ଏବେ ବି ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରରେ ଦେବଦାସୀ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ରହିଛି। ଏହି ନୃତ୍ୟର କିଛି ଝଲକ୍ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ବ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିରରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ପଦ୍ମଶ୍ରୀ କୁମ୍କୁମ ମହାନ୍ତି, ରାମିଲ ଇବ୍ରାହିମ, ଗଙ୍ଗାଧର ପ୍ରଧାନ, ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ଗୁରୁ କେଲୁଚରଣ ମହାପାତ୍ର ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ସହିତ ଜଡିତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନାମ। ଓଡିଶୀ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ, ନୃତ୍ୟ ଗୁରୁ, ମଡେଲ ଓ ଓଡିଶାର ପ୍ରତିପାଦକ ଶାଶ୍ବତ ଯୋଶୀ ଦେଶ ଓ ବିଦେଶରେ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରି ଗୌରବ ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି। ଓଡିଶୀର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ୟୁରୋପ ଓ ଏସିଆ ମହାଦେଶ ଯଥା ଇଟାଲୀ, ଫ୍ରାନ୍ସ, , ଫିନଲାଣ୍ଡ, ଜାପାନ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, ଥାଇଲାଣ୍ଡ, ହଙ୍ଗେରୀ ଆଦି ଦେଶ ମାନଙ୍କରେ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି।
କଥକ (ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ)
କଥକ ହେଉଛି ଉତ୍ତର ଭାରତର ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ, ଯେଉଁଥିରେ ନୃତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ କାହାଣୀ ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଏ। ଏଥିରେ ମେଲୋଡି, ହାତର ଅଙ୍ଗଭଙ୍ଗୀ ଏବଂ ଗୀତ ସହିତ କାହାଣୀ ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ। ଏହା ଏକ ପୁରାତନ ନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀ, ଯାହାକି ମହାଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ଏହି ନୃତ୍ୟକୁ ମୋଗଲ ଶାସନ ସମୟରେ ଦରବାରରେ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଥିଲା। କଥକଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ହେଉଛି ଚକ୍ର ଏବଂ ଘୁଙ୍ଗୁରୁ ।
ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍ (ତାମିଲନାଡୁ)
ଭାରତର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ହେଉଛି ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍, ଯାହା ତାମିଲନାଡୁରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ | ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଏହି ନୃତ୍ୟ ତାମିଲନାଡୁର ଦେବଦାସୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ | ଏହି ନୃତ୍ୟ ଭାରତ ମୁନିଙ୍କ ନଟ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ। ଏହି ନୃତ୍ୟ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ନୃତ୍ୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ନୃତ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ଅଭିନୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ରହିଛି।
ମୋହିନିୟତମ୍ (କେରଳ)
କେରଳର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ମୋହିନିୟତମ୍ ମଧ୍ୟ ଏକ ଚମତ୍କାର ନୃତ୍ୟ। ଯାହାକୁ ଲୟ ଗୀତ, ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଏ। ଏହି ନୃତ୍ୟ କଳା ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ମୋହିନୀ ଅବତାର ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ଭାସମୁରାଙ୍କୁ ମୋହିନୀ ରୂପରେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। ଏହା କେରଳର ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା | ଉଭୟ ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍ ଏବଂ କଥକାଲିର ଏକ ମିଶ୍ରିତ ରୂପ ମୋହିନିୟତମ୍ ନୃତ୍ୟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ | ହେମା ମାଳିନୀ ଓ ସ୍ବର୍ଗତ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଇତ୍ୟାଦି ମୋହିନିୟତମ୍ ନୃତ୍ୟଙ୍ଗନା ଭାବରେ ବେଶ୍ ଜଣାଶୁଣା।
କୁଚିପୁଡି (ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ)
କୁଚିପୁଡି ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନୃତ୍ୟ। ପୂର୍ବରୁ ଏହି ନୃତ୍ୟ କେବଳ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନ୍ଦିରରେ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପରେ ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏହି ନୃତ୍ୟର ନିଜସ୍ବ ସ୍ବତସ୍ତ୍ର ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତ ଶୈଳୀ ପାଇଁ ବେଶ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। ଏଥିରେ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀମାନେ ଦୁଃଖ, ସୁଖ, ପ୍ରେମ, କ୍ରୋଧକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ଚିତ୍ରଣ କରିଥାନ୍ତି।